De cloud ondersteunt Nederlandse MKB bedrijven bij hun digitalisering maar wordt nog niet gebruikt als strategische drijfveer om verder te groeien
De digitale transformatie van het MKB is een belangrijk onderwerp voor de Nederlandse overheid die een ambitieus initiatief heeft aangekondigd om digitalisering van het MKB te helpen versnellen. Ook geven ze prioriteit aan omvangrijke investeringen in omscholingsprojecten op het gebied van ICT en technologie om zo de kansen van digitalisering ten volle te benutten. Middelgrote en kleine ondernemingen vormen de hoeksteen van de Nederlandse economie; hun modernisering is essentieel voor het gehele markt en vertegenwoordigt een enorme groeikans.
GfK voerde in opdracht van Amazon Web Services (AWS) een online onderzoek uit in Nederland onder MKB-bedrijven met 10-250 werknemers in verschillende sectoren om inzicht te krijgen in de status en uitdagingen van hun digitale transformatie. Uit dit onderzoek blijkt dat 85% van de Nederlandse MKB’s zich in het proces van digitale transformatie bevindt of van plan is dit in de nabije toekomst te starten. Deze digitale transformatie moet op vele niveaus plaatsvinden, van de bedrijfscultuur, tot agile mechanismen & processen en de adoptie van nieuwe tools. Tweederde van de MKB-organisaties ervaart echter belemmeringen op hun weg naar verdere digitalisering, met als een van de belangrijkste redenen het gebrek aan interne kennis en vaardigheden. Gezien het feit dat het MKB ongeveer 99% van de bedrijven in Nederland vertegenwoordigt en 70% van de beroepsbevolking in het land, benadrukt dit het belang van investeringen in de digitale vaardigheden van de Nederlandse beroepsbevolking in de komende jaren, te beginnen vandaag.
Het onderzoek resulteerde in vijf belangrijke lessen over het digitaliseringsproces van het Nederlandse MKB aan de hand van de 500 interviews met IT besluitvormers die van 21 januari tot 3 februari 2022 werden afgenomen.
Nederlandse MKB-bedrijven zien het risico van de digitale status quo en omarmen het nieuwe digitale tijdperk. Echter, hun digitale transformatie verloopt nog niet vlekkeloos. Driekwart van de MKB’ers geeft aan dat ze bezig zijn met een digitale transitie en nog eens 10% heeft plannen daartoe in de nabije toekomst. Meer diensten naar de cloud verplaatsen is voor 77% een belangrijk onderdeel van deze transitie. Maar het digitaliseringsproces gaat niet zonder slag of stoot; tweederde van de MKB’ers ervaart belemmeringen op weg naar verdere digitalisering, met als belangrijkste reden het gebrek aan interne kennis en vaardigheden (48%). Als belangrijkste gevolgen van deze ‘kennisbarrière’ geven de bedrijven aan dat ze specifieke processen tussen afdelingen niet kunnen stroomlijnen (50%), niet snel genoeg kunnen innoveren (45%) of niet efficiënt kunnen samenwerken (42%). Ook heeft het tot op zekere hoogte gevolgen voor hun marktpositie. Iets meer dan een kwart geeft aan achter te zullen lopen op de concurrentie (27%) of nieuwe producten niet tijdig te kunnen introduceren (26%).
Nederlandse MKB-bedrijven zijn niet alleen in hun digitaliseringsproces. Ze hebben externe ondersteuning om een succesvolle digitale transformatie op te bouwen en uit te voeren. De meeste MKB bedrijven die we hebben ondervraagd, realiseren zich dat het belangrijk is om een externe IT-partner te betrekken bij de digitale transformatie om hun strategie en activiteiten te ondersteunen. Van de MKB-bedrijven die in een digitale transitie zitten, heeft 72% een externe IT- partner betrokken bij de implementatie. Van de MKB-bedrijven die nog niet zijn begonnen met de digitale transitie, maar wel plannen hebben voor de nabije toekomst (binnen 2 jaar), zegt slechts 26% niet te verwachten een externe IT-partner in te schakelen.
Nederlandse MKB bedrijven willen meer gebruik maken van de cloud, maar vrezen de investeringen in training (tijd, middelen, werving). Voor meer dan tweederde van de Nederlandse MKB-bedrijven is het migreren van diensten naar de cloud een belangrijk onderdeel van hun digitale transformatie. Vooral bedrijven met meer dan 50 werknemers zien de cloud als een oplossing voor hun digitale uitdagingen. Maar ook voor cloudmigratie lijkt gebrek aan interne kennis en beperkte vaardigheden van IT-personeel een barrière. Een van de belangrijkste redenen voor MKB- bedrijven om geen gebruik te maken van clouddiensten is het gebrek aan interne kennis en vaardigheden van IT-personeel om de technologie optimaal voor hen te laten werken (20%). Dit is vooral opvallend voor grotere bedrijven met 200-250 werknemers (50%) die ook aangeven dat een tekort aan externe cloudspecialisten hen in de weg staat (50%). Voor kleinere bedrijven van 10-50 werknemers spelen de kosten/noodzakelijke investering een belangrijke rol; voor 30% is dit een reden om niet voor de cloud te kiezen.
MKB’s zien het volledige potentieel van de cloud nog niet of benutten dit niet genoeg. Cloud computing wordt nog steeds gezien als een IT-oplossing en niet als een strategische zakelijke beslissing. De cloud wordt nog steeds gebruikt voor basisbehoeften van een bedrijf en niet geïmplementeerd met een doelstelling van groei, innovatie of concurrentievermogen. Bij de keuze voor de cloud zijn de belangrijkste redenen technisch van aard en gedaan door IT-leiders. Zij gaven aan dat hun beweegredenen om in de cloud te werken het gemak zijn om met de cloud te werken (51%), betere beveiligings- en compliance faciliteiten (39%), het vereenvoudigen van IT beheer (37%) en toegang tot betere technische mogelijkheden (37%).
Dat de cloud meestal nog steeds wordt gezien als een IT-oplossing in plaats van een bedrijfsoplossing wordt ook duidelijk als we kijken naar het soort diensten dat MKB-bedrijven het meest in de cloud gebruiken. Tegenwoordig worden clouddiensten vooral gebruikt voor het optimaliseren van interne processen zoals documentbeheer (48%), samenwerking en communicatie op kantoor (46%), financiën (42%) en databasebeheer (34%) en veel minder voor het digitaliseren van zaken als klantenservice (21%), marketing (25%), CRM (30%) of logistiek (17%), wat een heel andere manier van werken met zich meebrengt. Dit houdt verband met de technische redenen om naar de cloud te migreren en met het feit dat beslissingen over de cloud worden genomen door IT-leiders in plaats van door het management of besluitvormers op andere afdelingen.
Bij de overstap naar de cloud trainen de meeste MKB-bedrijven hun personeel. De perceptie dat MKB- bedrijven de cloud in de eerste plaats beschouwen als een technische IT-oplossing in plaats van een nieuwe manier van werken die van invloed is op de hele organisatie, wordt echter versterkt door het trainingsprogramma dat zich in de eerste plaats richt op IT en veel minder op medewerkers van andere afdelingen. 33% van de MKB-bedrijven geeft aan dat zij de meerderheid (>75%) van de IT medewerkers trainen in het gebruik van de cloud, terwijl slechts 22% de meerderheid van de medewerkers van andere afdelingen traint. Ook blijkt dat de meeste MKB-bedrijven gebruik maken van interne opleidingsprogramma’s (39%) of gratis cursussen en online hulpmiddelen (22%), terwijl veel minder vaak een beroep wordt gedaan op externe adviesbureaus (17%) of externe IT- providers/specialisten (18%). Het beperken van de training tot IT geeft het bedrijf het idee dat cloud & technologie een technisch onderwerp is en geen oplossingen kan bieden voor andere diensten. Het beperken van de training is een gemiste kans voor het hele team om samen te werken aan het verbeteren van de prestaties van het bedrijf op alle niveaus en de kans te optimaliseren om te innoveren, te groeien en het bedrijf uit te breiden.
De cloud als aanjager voor de digitalisering van MKB bedrijven. Hoewel de meerderheid van de organisaties (84%) al gebruik maakt van clouddiensten als onderdeel van hun digitalisering, werkt slechts een kwart volledig of grotendeels in de cloud. Bedrijven die hun processen naar de cloud hebben gemigreerd, gebruiken deze meestal als een technische oplossing in plaats van als een strategische drijfveer om hun bedrijf te veranderen. Er is duidelijk ruimte voor meer cloudadoptie, maar ook voor slimmer gebruik van de cloud door het MKB zodat het hen helpt om meer waarde aan het bedrijf toe te voegen. Nu missen zij de kansen die de cloud hen kan bieden om groei te realiseren door sneller te innoveren (20%), het concurrentievermogen te verbeteren (13%) of internationaal uit te breiden (10%). Het gebrek aan IT-kennis en -vaardigheden om verder te komen op hun digitaliseringsproces is de sleutel om dit te verbeteren. MKB-bedrijven die gebruik maken van de meer corporate clouddiensten zoals marketing, klantenservice, CRM, logistiek of inkoop, werken vaker in de cloud om groei te realiseren door sneller te innoveren nieuwe producten te introduceren hun concurrentiepositie te verbeteren of internationaal uit te breiden.
GfK heeft in opdracht van Amazon Web Services (AWS) een online onderzoek gedaan in Nederland onder mkb-bedrijven met 10-250 medewerkers in verschillende branches. Het doel was inzicht te krijgen in de digitale transitie en het gebruik van clouddiensten. Er zijn 500 (mede) beslissers voor IT ondervraagd in de periode 21 januari t/m 3 februari 2022.
